Deel 1 van 3 van Dansen in een bezeten wereld. In dit onderdeel onderzoeken de leerlingen 1) aspecten van de voorgeschiedenis van de Duitse bezetting en 2) de gevolgen van Duitse bezetting tussen mei 1940 en de zomer 1942 voor de Joodse en niet-Joodse burgers van Nederland. De leerlingen kunnen gebruik maken van hulplijnen als ze niet weten hoe ze een onderzoeksopdracht moeten aanpakken. Een van die hulplijnen bestaat uit een begrippenlijst waarin begrippen en namen staan die in de tekst zijn onderstreept. Een andere hulplijn betreft een aantal historische vaardigheden. Zo wordt in dit hoofdstuk o.a. een beroep gedaan op vaardigheden als ‘bronanalyse’, ‘contextualiseren’, ‘evalueren en oordelen’ en ‘inleven’

Leerdoelen

Op basis van analyse van historische bronnen liggen de accenten op:

• Inleving – Leerlingen kunnen zich inleven in historische personen en historische situaties.
• Vergelijken en contextualiseren – Leerlingen kunnen historische gebeurtenissen vergelijken en vanuit hun context verklaren.
• Evaluatie – Leerlingen kunnen op basis van historische argumenten tot een oordeel komen.
• Argumenteren – het voeren van een klassengesprek/ discussie/ debat.

Voorkennis

De volgende voorkennis of voorbereidingen zijn wenselijk:

• Leerlingen hebben een basale kennis van het einde van WO I, de Weimarrepubliek, de economische crisis van de jaren ’30 en de opkomst van het nationaalsocialisme in Duitsland
• Leerlingen hebben een basale kennis van de Duitse bezetting van Nederland
• Leerlingen hebben een basale kennis van het verloop van de oorlog in Europa tussen 1940 en 1942
• Leerlingenhebben basale kennis van de concepten ‘verraad’, ‘verzet,’ ‘onderduik’, ‘Jodenvervolging’, ‘aanpassing’

Toetsing/afsluiting

Bij de afronding van thema 2 kan in het klassengesprek een aantal thema’s aan de orde komen. Hieronder enkele suggesties:

• Het thema ‘uitsluiting’ in Nederland of elders in de wereld. Het gaat hier om het gevoel uitgesloten te worden. Ken jij voorbeelden van uitsluiting. Bij jezelf wel eens uitgesloten? Ken jij anderen die worden uitgesloten? Sluit jij weleens iemand uit? Hoe voel je je daar dan onder? Wat doe jij als je ziet dat iemand – bv in de klas – wordt uitgesloten?
• Het thema ‘Burgemeester in oorlogstijd’. Ken jij voorbeelden uit je omgeving van ‘burgemeesters in oorlogstijd’? Ben jijzelf weleens ‘burgemeester in oorlogstijd’ (geweest)?
• Het thema ‘Hoe zou jij ….? Stel je voor dat jij leeft in begin mei 1942 en je bent niet-Joods. Hoe zou jij hebben gereageerd als je iemand zag lopen met een Jodenster op? Stel je voor dat jij leeft in begin mei 1942, je bent Joods en nog niet opgepakt. Hou zou jij hebben gereageerd op het bevel de ster te dragen?